women and child development office (wcd office) 2024
जाहिरातीचा परिचय:
महिला व बालविकास विभाग, महाराष्ट्र शासनाच्या अंतर्गत विविध गट-ड, गट-क, आणि गट-ब संवर्गातील पदांसाठी सरळसेवा भरती जाहिरात जारी करण्यात आली आहे. या भरती प्रक्रियेद्वारे एकूण २३६ जागांसाठी अर्ज मागवण्यात आले आहेत. या पदांसाठी महाराष्ट्रातील स्थानिक उमेदवारांना अर्ज करण्याचा अधिकार आहे.
पदांचे वर्गीकरण:
भरतीमध्ये एकूण ९ वेगवेगळ्या प्रकारची पदे आहेत. प्रत्येक पदासाठी आवश्यक पात्रता, शैक्षणिक अर्हता, आणि इतर विशेष गुणधर्म निर्धारित करण्यात आलेले आहेत. सर्व पदे विविध गटांत विभागली गेली आहेत:
- गट-ड पदे: स्वयंपाकी, कनिष्ठ काळजी वाहक, वरिष्ठ काळजी वाहक.
- गट-क पदे: संरक्षण अधिकारी (कनिष्ठ), वरिष्ठ लिपिक/सांख्यिकी सहायक, परिविक्षा अधिकारी, लघुलेखक (निम्न आणि उच्चश्रेणी).
- गट-ब पदे: संरक्षण अधिकारी.
पदांचे तपशील, शैक्षणिक पात्रता आणि वेतनश्रेणी(women and child development office (wcd office))
(१) स्वयंपाकी (गट-ड संवर्ग) – कार्य जबाबदारी:
स्वयंपाकी पदासाठी नियुक्त झालेला उमेदवार आश्रयगृहात किंवा संस्थेत मुलांच्या आहाराची सोय करेल. आहाराची गुणवत्ता, स्वच्छता, आणि पोषक तत्त्वांची योग्य जोपासना करण्याची जबाबदारी या पदावर राहील.
(२) कनिष्ठ काळजी वाहक (गट-ड संवर्ग) – कार्य जबाबदारी:
कनिष्ठ काळजी वाहक म्हणजेच केयरटेकर हे छोटे मुलांचे पालनपोषण, देखभाल, आरोग्याची काळजी घेण्याचे कार्य करतील. त्यांना मुलांच्या शैक्षणिक, मानसिक आणि भावनिक गरजा लक्षात घेऊन त्यांची काळजी घ्यावी लागेल.
(३) वरिष्ठ काळजी वाहक (गट-ड संवर्ग) – कार्य जबाबदारी:
वरिष्ठ काळजी वाहक हे कनिष्ठ काळजी वाहकांच्या कामावर देखरेख करतील आणि संस्थेतील मुलांच्या सर्वांगीण विकासाची जबाबदारी सांभाळतील. त्यांना मुलांच्या आरोग्यासाठी विशेष काळजी घेऊन त्यांचे विविध विकासाचे उपक्रम राबवावे लागतील.
(४) संरक्षण अधिकारी (कनिष्ठ) (गट-क संवर्ग) – कार्य जबाबदारी:
संरक्षण अधिकारी हे विविध प्रकारच्या महिला आणि बालकांसाठी संरक्षणाची व्यवस्था करतील. घरगुती हिंसाचार, शोषण, दुर्बळ परिस्थितीत असलेल्या व्यक्तींना संरक्षण मिळण्यासाठी संरक्षण अधिकारी म्हणून मदत करणे आवश्यक आहे.
(५) वरिष्ठ लिपिक/सांख्यिकी सहायक (गट-क संवर्ग) – कार्य जबाबदारी:
हे पद प्रशासनिक आणि सांख्यिकी संबंधी कामे पाहील. लिपिक स्तरावरील कामे, माहितीचे संकलन, नोंदी ठेवणे, अहवाल बनवणे इत्यादी कामांसाठी ही जागा आवश्यक आहे.
(६) परिविक्षा अधिकारी (गट-क संवर्ग) – कार्य जबाबदारी:
परिविक्षा अधिकारी हे महिला आणि बालकांच्या संरक्षणासाठी काम करतील. संरक्षणाच्या विविध योजनांची अंमलबजावणी आणि त्यातल्या गरजांचा विचार करून समाजोपयोगी कार्य करत राहतील.
(७) लघुलेखक (निम्नश्रेणी आणि उच्चश्रेणी) (गट-क संवर्ग) – कार्य जबाबदारी:
लघुलेखक हे लेखन, टंकलेखन, शासकीय संकल्पनांच्या लघुलेखनात पारंगत असावे. नोंदींचे काम, दैनंदिन पत्रव्यवहार यात त्यांचे कौशल्य वापरावे लागेल.
(८) संरक्षण अधिकारी (गट-ब संवर्ग) – कार्य जबाबदारी:
संरक्षण अधिकारी (गट-ब) म्हणून मोठ्या प्रमाणात समाजकल्याणाच्या उपक्रमांचे नियोजन आणि अंमलबजावणी करणे आवश्यक आहे. समाजातील विविध समस्यांवर उपाययोजना आखण्यासाठी, त्या अंमलात आणण्यासाठी हे पद आहे.
अधिक Government नोकरी व तसेच प्रायव्हेट नोकरी च्या जागा जाणून घेण्यासाठी वरील लिंक वर click करा.
(१) स्वयंपाकी (गट-ड संवर्ग)
पदांची संख्या: ६
वर्गवारी:
- अनुसूचित जाती (अजा): १
- इतर मागासवर्गीय (इमाव): १
- विशेष मागास प्रवर्ग (साशैमाव): १
- आदिवासी / दुर्गम क्षेत्र (आदुध): १
- खुला प्रवर्ग: २
वेतनश्रेणी:
- एस-३: १६,६०० ते ५२,४०० रुपये प्रतिमाह.
शैक्षणिक पात्रता:
- किमान १०वी उत्तीर्ण असणे आवश्यक.
- उमेदवार सुदृढ शरीरयष्टीचा असावा, म्हणजेच शारीरिकदृष्ट्या कार्यक्षम असावा.
(२) कनिष्ठ काळजी वाहक (गट-ड संवर्ग)
पदांची संख्या: ३६
वर्गवारी:
- अनुसूचित जाती (अजा): ४
- अनुसूचित जमाती (अज): ३
- विमुक्त जाती अ (विजा-अ): १
- भटक्या जमाती ब (भज-ब): १
- भटक्या जमाती क (भज-क): १
- भटक्या जमाती ड (भज-ड): १
- विशेष मागास प्रवर्ग (विमाप्र): १
- इतर मागासवर्गीय (इमाव): ६
- विशेष मागास प्रवर्ग (साशैमाव): ३
- आदिवासी / दुर्गम क्षेत्र (आदुध): ३
- खुला प्रवर्ग: १२
विशेष राखीव पदे:
- दिव्यांग अल्पदृष्टीकरिता एक पद.
- माजी सैनिकांसाठी ४ पदे राखीव.
वेतनश्रेणी:
- एस-१: १५,००० ते ४७,६०० रुपये प्रतिमाह.
शैक्षणिक पात्रता:
- १०वी उत्तीर्ण असणे आवश्यक.
- सुदृढ शरीरयष्टीचा उमेदवार असावा.
- पुरुष उमेदवारांसाठी उंची किमान १६३ सेमी, छाती न फुगविता किमान ७९ सेमी असावी.
(३) वरिष्ठ काळजी वाहक (गट-ड संवर्ग)
पदांची संख्या: ४
वर्गवारी:
- अनुसूचित जाती (अजा): १
- इतर मागासवर्गीय (इमाव): १
- खुला प्रवर्ग: २
वेतनश्रेणी:
- एस-३: १६,६०० ते ५२,४०० रुपये प्रतिमाह.
शैक्षणिक पात्रता:
- किमान १०वी उत्तीर्ण असणे आवश्यक.
- उमेदवार सुदृढ शरीरयष्टीचा असावा.
- पुरुष उमेदवारांसाठी उंची किमान १६३ सेमी व छाती न फुगविता किमान ७९ सेमी असावी.
(४) संरक्षण अधिकारी (कनिष्ठ) (गट-क संवर्ग)
पदांची संख्या: ५७
वर्गवारी:
- अनुसूचित जाती (अजा): ४
- अनुसूचित जमाती (अज): २
- विमुक्त जाती अ (विजा-अ): १
- भटक्या जमाती ब (भज-ब): १
- भटक्या जमाती क (भज-क): १
- भटक्या जमाती ड (भज-ड): १
- विशेष मागास प्रवर्ग (विमाप्र): २
- इतर मागासवर्गीय (इमाव): ११
- विशेष मागास प्रवर्ग (साशैमाव): ६
- आदिवासी / दुर्गम क्षेत्र (आदुध): ६
- खुला प्रवर्ग: २२
विशेष राखीव पदे:
- दिव्यांग, माजी सैनिक (८ पदे), अनाथ उमेदवारांसाठी एक पद राखीव.
वेतनश्रेणी:
- एस-६: १९,९०० ते ६३,२०० रुपये प्रतिमाह.
शैक्षणिक पात्रता:
- कला, विज्ञान, वाणिज्य, विधी, समाजकार्य, गृहविज्ञान किंवा पोषण आहार या विषयात पदवी किंवा समकक्ष पदवी.
- विधी, समाजकार्य, मानसशास्त्र किंवा समाजशास्त्र या विषयांतील पदव्युत्तर पदवीधारकास प्राधान्य दिले जाईल.
(५) वरिष्ठ लिपिक/सांख्यिकी सहायक (गट-क संवर्ग)
पदांची संख्या: ५६
वर्गवारी:
- अनुसूचित जाती (अजा): ५
- अनुसूचित जमाती (अज): २
- विमुक्त जाती अ (विजा-अ): २
- भटक्या जमाती ब (भज-ब): १
- भटक्या जमाती क (भज-क): २
- विशेष मागास प्रवर्ग (विमाप्र): २
- इतर मागासवर्गीय (इमाव): १२
- विशेष मागास प्रवर्ग (साशैमाव): ६
- आदिवासी / दुर्गम क्षेत्र (आदुध): ६
- खुला प्रवर्ग: १८
विशेष राखीव पदे:
- दिव्यांगांसाठी एक पद, माजी सैनिकांसाठी आठ पदे, अनाथांसाठी एक पद राखीव.
वेतनश्रेणी:
- एस-८: २५,५०० ते ८१,१०० रुपये प्रतिमाह.
शैक्षणिक पात्रता:
- कोणत्याही शाखेतील पदवी उत्तीर्ण असणे आवश्यक.
(६) परिविक्षा अधिकारी (गट-क संवर्ग)
पदांची संख्या: ७२
वर्गवारी:
- अनुसूचित जाती (अजा): ५
- अनुसूचित जमाती (अज): ३
- भटक्या जमाती ब (भज-ब): १
- भटक्या जमाती ड (भज-ड): २
- विशेष मागास प्रवर्ग (विमाप्र): १
- इतर मागासवर्गीय (इमाव): १६
- विशेष मागास प्रवर्ग (साशैमाव): ७
- आदिवासी / दुर्गम क्षेत्र (आदुध): ७
- खुला प्रवर्ग: ३०
विशेष राखीव पदे:
- दिव्यांग, माजी सैनिक (१० पदे), कर्णबधीर व अनाथांसाठी प्रत्येकी एक पद राखीव.
वेतनश्रेणी:
- एस-१४: ३८,६०० ते १,२२,८०० रुपये प्रतिमाह.
शैक्षणिक पात्रता:
- कोणत्याही शाखेतील पदवी उत्तीर्ण असणे आवश्यक.
(७) लघुलेखक (निम्नश्रेणी) (गट-क संवर्ग)
पदांची संख्या: २
वर्गवारी:
- विमुक्त जाती अ (विजा-अ): १
- खुला प्रवर्ग: १
वेतनश्रेणी:
- एस-१५: ४१,८०० ते १,३२,३०० रुपये प्रतिमाह.
शैक्षणिक पात्रता:
- किमान १०वी उत्तीर्ण असणे आवश्यक.
- लघुलेखनाचा वेग किमान १०० शब्द प्रति मिनिट (श.प्र.मि.) असावा.
- इंग्रजी टंकलेखनाचा वेग किमान ४० शब्द प्रति मिनिट, किंवा मराठी टंकलेखनाचा वेग किमान ३० शब्द प्रति मिनिट आवश्यक आहे. (शासकीय वाणिज्य प्रमाणपत्र आवश्यक आहे.)
(८) लघुलेखक (उच्चश्रेणी) (गट-क संवर्ग)
पदांची संख्या: १
वर्गवारी: खुला प्रवर्ग.
वेतनश्रेणी:
- एस-१६: ४४,९०० ते १,४२,४०० रुपये प्रतिमाह.
शैक्षणिक पात्रता:
- किमान १०वी उत्तीर्ण असणे आवश्यक.
- लघुलेखनाचा वेग किमान १२० शब्द प्रति मिनिट असावा.
- इंग्रजी टंकलेखनाचा वेग किमान ४० शब्द प्रति मिनिट, किंवा मराठी टंकलेखनाचा वेग किमान ३० शब्द प्रति मिनिट असावा. (शासकीय वाणिज्य प्रमाणपत्र आवश्यक.)
(९) संरक्षण अधिकारी (गट-ब)
पदांची संख्या: २
वर्गवारी:
- अनुसूचित जाती (अजा): १
- विशेष मागास प्रवर्ग (साशैमाव): १
वेतनश्रेणी:
- एस-१४: ३८,६०० ते १,२२,८०० रुपये प्रतिमाह.
शैक्षणिक पात्रता:
- समाजकार्य विषयातील पदव्युत्तर पदवी आणि समाजकार्य संबंधित तीन वर्षांचा अनुभव असणे आवश्यक आहे.
३. विशेष राखीव जागा आणि श्रेणींनुसार विभागणी
प्रत्येक पदासाठी विविध प्रवर्गानुसार जागा राखीव आहेत. महिलांसाठी, माजी सैनिकांसाठी, दिव्यांगांसाठी, आणि खेळाडू उमेदवारांसाठी राखीव जागा उपलब्ध आहेत. तसेच, अनुसूचित जाती-जमाती आणि इतर मागासवर्गीयांसाठी देखील आरक्षण आहे.
महिला आरक्षण:
महिला उमेदवारांसाठी ३०% जागा राखीव आहेत. त्यामुळे महिलांना अधिक संधी उपलब्ध होते आणि त्यांच्या सामाजिक सुरक्षा क्षेत्रात रोजगार मिळण्यास मदत होते.
दिव्यांग आरक्षण:
दिव्यांग उमेदवारांसाठी ४% जागा राखीव ठेवण्यात आल्या आहेत, ज्यामुळे विविध अपंगत्व असलेल्या उमेदवारांना समाजकल्याण क्षेत्रात सहभागी होण्यास प्रोत्साहन मिळते.
माजी सैनिक आरक्षण:
माजी सैनिक उमेदवारांसाठी १०% जागा राखीव आहेत. यामुळे, सेवानिवृत्त सैनिकांना शासकीय सेवेत संधी मिळते.
खेळाडू आरक्षण:
५% जागा खेळाडूंसाठी राखीव ठेवण्यात आल्या आहेत. त्यामुळे, खेळाडूंना त्यांच्या कौशल्यावर आधारित रोजगाराची संधी मिळते.
४. वयोमर्यादा
वयोमर्यादा सर्व प्रवर्गांसाठी वेगवेगळी आहे. खालीलप्रमाणे त्याचा उल्लेख करण्यात आला आहे:
खुला प्रवर्ग: १८ ते ३८ वर्षे.
मागासवर्गीय उमेदवार, खेळाडू आणि अनाथ उमेदवार: १८ ते ४३ वर्षे.
दिव्यांग उमेदवार: १८ ते ४५ वर्षे.
वयोमर्यादेत दिलेली सवलत शासनाच्या निर्देशानुसार राखीव प्रवर्गातील उमेदवारांना अधिकाधिक संधी उपलब्ध करून देण्याच्या उद्देशाने देण्यात आली आहे.
५. निवड प्रक्रिया आणि परीक्षा पद्धती(women and child development office (wcd office))
प्रत्येक पदासाठी एक ठराविक निवड प्रक्रिया निश्चित करण्यात आली आहे. निवड प्रक्रियेच्या सखोल तपशीलात खालील गोष्टी आहेत:
संगणक आधारित ऑनलाइन परीक्षा:
- परीक्षेत चार विभाग असतील: मराठी भाषा, इंग्रजी भाषा, सामान्य ज्ञान, आणि बौद्धिक चाचणी.
- प्रत्येक विभागासाठी ५० गुणांचे प्रश्न असतील.
- परीक्षेचा कालावधी १२० मिनिटे असेल.
- पात्रतेसाठी किमान ४५% गुण मिळवणे आवश्यक आहे.
लेखी परीक्षा (लघुलेखक आणि स्वयंपाकी पदासाठी):
- लघुलेखक आणि स्वयंपाकी पदासाठी ९० मिनिटांच्या कालावधीत १२० गुणांची लेखी परीक्षा असेल.
- परीक्षेत मराठी, इंग्रजी, सामान्यज्ञान, आणि बौद्धिक चाचणी यांचे प्रत्येकी ३० गुणांचे प्रश्न विचारले जातील.
मौखिक परीक्षा नाही:
- काही पदांसाठी मुलाखत घेण्यात येणार नाही. यामुळे निवड प्रक्रियेचा फक्त लेखी परीक्षेवर भर दिला गेला आहे, त्यामुळे संपूर्ण प्रक्रिया पारदर्शक आणि न्याय्य राहील.
६. अर्ज प्रक्रियेचा सविस्तर तपशील
अर्ज पद्धती(women and child development office (wcd office)):
- उमेदवारांना फक्त ऑनलाइन अर्ज करावा लागेल. [www.wcdcommpune.com](http://www.wcdcommpune.com) ह्या संकेतस्थळावर अर्ज करणे आवश्यक आहे.
- अर्ज सादर करण्याची अंतिम तारीख: ३ नोव्हेंबर २०२४.
- एकाच उमेदवाराने अनेक पदांसाठी अर्ज करायचा असल्यास, प्रत्येक पदासाठी स्वतंत्र अर्ज करणे आवश्यक आहे.
- अर्ज करताना अर्जाचा सखोल तपशील भरणे आवश्यक आहे. अर्जात चुकीची माहिती भरल्यास अर्ज नाकारला जाऊ शकतो.
अर्ज शुल्क:
- खुला प्रवर्ग: रु. १०००/-
- मागासवर्गीय प्रवर्ग: रु. ९००/-
तांत्रिक सहाय्यता:
- अर्ज करताना कोणत्याही प्रकारची तांत्रिक अडचण आली तर उमेदवार कॉल सेंटरच्या टोल फ्री क्रमांकावर संपर्क साधू शकतात: ७३५३००९०९४ (सोमवार ते शनिवार सकाळी ९:०० ते सायंकाळी ६:०० पर्यंत).
महिला व बालविकास विभाग, महाराष्ट्र शासनाचे मुख्य उद्दिष्ट महाराष्ट्रातील महिलांचे सक्षमीकरण आणि बालकांचा सर्वांगीण विकास साधणे आहे. हे विभाग महिला आणि बालकांसाठी विविध कल्याणकारी योजना, प्रशिक्षण कार्यक्रम, आणि पोषणवर्धक सेवा प्रदान करून त्यांच्या जीवनमानात सुधारणा घडवून आणण्याचा प्रयत्न करतो. चला, या विभागाच्या विविध उपक्रमांची आणि धोरणांची सविस्तर माहिती जाणून घेऊ(women and child development office (wcd office)).
1. महिलांचे सक्षमीकरण (Women Empowerment)
महिला सक्षमीकरण विभागाच्या कामातील एक महत्त्वाचा भाग आहे. महिलांना आर्थिक, शैक्षणिक, सामाजिक, आणि सांस्कृतिक क्षेत्रात स्वतंत्र व सशक्त बनवण्यासाठी विभाग विविध योजना राबवतो(women and child development office (wcd office)):
महिला आर्थिक विकास महामंडळ (MAVIM): MAVIM मार्फत महिलांना स्वयंरोजगार आणि बचत गटांच्या माध्यमातून आर्थिक मदत दिली जाते. या गटांच्या माध्यमातून महिला आपले छोटे उद्योग सुरू करू शकतात.
महिला उद्योजकता योजना: या योजनेंतर्गत महिलांना स्वयंरोजगारासाठी आवश्यक कौशल्यवर्धन प्रशिक्षण दिले जाते. उद्योग सुरू करण्यासाठी निधी किंवा कर्ज सुविधा देखील उपलब्ध करून दिली जाते.
सावित्रीबाई फुले महिला वसतिगृह योजना: अत्याचारग्रस्त महिलांना संरक्षण मिळावे म्हणून वसतिगृहांची स्थापना करण्यात आली आहे. या ठिकाणी महिलांना तात्पुरत्या स्वरूपात निवास, आरोग्य सेवा, आणि कायदेशीर मदत दिली जाते.
2. बालविकास कार्यक्रम (Child Development Programs)
बालकांच्या शारीरिक, मानसिक, आणि शैक्षणिक विकासासाठी विविध योजना आणि कार्यक्रम महिला व बालविकास विभाग राबवतो(women and child development office (wcd office)).
एकात्मिक बाल विकास सेवा योजना (ICDS): या योजनेंतर्गत अंगणवाडी केंद्रांमार्फत बालकांना पोषक आहार, आरोग्य सेवा, आणि पूर्वप्राथमिक शिक्षण दिले जाते. गरोदर महिलांना देखील या माध्यमातून पोषक आहार दिला जातो(women and child development office (wcd office)).
बाल संगोपन योजनेद्वारे अनाथ बालकांना सांभाळण्यासाठी आणि शिक्षणासाठी आर्थिक सहाय्य दिले जाते. या योजनेच्या माध्यमातून अनाथ मुलांना पालनकर्ता कुटुंबे मिळवून दिली जातात(women and child development office (wcd office)).
बाल हक्क संरक्षण आयोग: हा आयोग बालकांचे हक्क जपण्यासाठी कार्यरत आहे. बालविवाह, बालमजुरी, आणि बालकांवरील अत्याचार यासारख्या प्रकरणांवर लक्ष ठेवले जाते व कठोर कारवाई केली जाते(women and child development office (wcd office)).
3. पोषणवर्धन कार्यक्रम (Nutritional Programs)
महाराष्ट्रातील कुपोषणाची समस्या सोडवण्यासाठी महिला व बालविकास विभाग पोषणवर्धक कार्यक्रम राबवतो(women and child development office (wcd office)):
पोषण आहार योजना: कुपोषित बालकांना आणि गर्भवती महिलांना पोषणवर्धक आहार पुरवला जातो. अंगणवाडी केंद्रांतर्गत गरोदर आणि स्तनपान करणाऱ्या महिलांसाठी पूरक पोषण आहार उपलब्ध करून दिला जातो(women and child development office (wcd office)).
पोषण अभियान: हे अभियान कुपोषणाच्या समस्येला तोंड देण्यासाठी सुरू करण्यात आले आहे. या अभियानाअंतर्गत पोषणवर्धक आहाराच्या महत्त्वाची जनजागृती केली जाते(women and child development office (wcd office)).
4. अत्याचारविरोधी उपाययोजना (Anti-Violence Measures)
महिलांवरील अत्याचार, हिंसा आणि शोषणाला आळा घालण्यासाठी महिला व बालविकास विभाग विविध कायदेशीर उपाययोजना करतो(women and child development office (wcd office)).
महिला हेल्पलाइन सेवा: महिलांसाठी 24×7 हेल्पलाइन सेवा सुरू करण्यात आली आहे. यामध्ये अत्याचार, मानसिक त्रास किंवा कोणत्याही प्रकारच्या हिंसेला बळी पडलेल्या महिलांना त्वरित मदत मिळते(women and child development office (wcd office)).
महिला आयोग: महिला आयोग हे एक स्वतंत्र संस्थान आहे, जे महिलांच्या हक्कांचे रक्षण करण्यासाठी कार्यरत आहे. या आयोगात महिलांवर होणाऱ्या अत्याचारांच्या तक्रारी दाखल करता येतात आणि त्यावर त्वरित कार्यवाही केली जाते(women and child development office (wcd office)).
घरेलू हिंसा विरोधी कायदा प्रचार: महिलांना घरगुती हिंसेबद्दल आणि त्यांच्या हक्कांबद्दल माहिती दिली जाते, तसेच कायद्यानुसार संरक्षण मिळण्यासाठी आवश्यक पावले उचलली जातात(women and child development office (wcd office)).
5. विशेष घटकांसाठी सेवा (Services for Vulnerable Groups)
विभाग समाजातील दुर्बल आणि विशेष घटकांसाठी वेगवेगळ्या प्रकारच्या सेवा पुरवतो(women and child development office (wcd office)).
अनाथ बालकांसाठी योजना: अनाथ आणि दुर्बल बालकांना आर्थिक सहाय्य, शिक्षण, आणि पालनपोषणाच्या सुविधा पुरवण्यात येतात. बाल संगोपन गृहांची स्थापना केली गेली आहे(women and child development office (wcd office)).
एकल मातांसाठी मदत योजना: आर्थिक दृष्ट्या दुर्बल असलेल्या एकल मातांना शिक्षण, आर्थिक मदत आणि मुलांच्या पालनपोषणासाठी विविध सुविधा उपलब्ध करून दिल्या जातात(women and child development office (wcd office)).
अपंग कल्याण योजना: अपंग बालकांना विशेष आरोग्य सेवा, शिक्षण आणि सक्षमीकरणासाठी आर्थिक सहाय्य दिले जाते(women and child development office (wcd office)).
महिला व बालविकास विभाग महाराष्ट्रातील समाजातील महिलांचे सक्षमीकरण आणि बालकांच्या सर्वांगीण विकासात हातभार लावून त्यांना अधिक सक्षम, स्वतंत्र आणि सुरक्षित जीवन प्रदान करण्यासाठी प्रयत्नशील आहे.
(women and child development office (wcd office))