NEST Exam 2025 | NEST Exam Date 2025 | Recruitment 2025
NEST-2025: राष्ट्रीय प्रवेश स्क्रीनिंग चाचणी (National Entrance Screening Test)
प्रवेश परीक्षा:
NEST-2025 ही प्रवेश परीक्षा ५ वर्षे कालावधीच्या इंटिग्रेटेड एम.एस्सी. प्रोग्रॅम (2025-2030) मध्ये प्रवेशासाठी घेतली जाते.
प्रमुख माहिती:
प्रवेशयोग्य संस्था:
- UM-DAE CEBS, मुंबई
- प्रवेश क्षमता: 57
- अजा: 9
- अज: 4
- इमाव: 15
- EWS: 6
- खुला: 23
- प्रवेश क्षमता: 57
- NISER, भुवनेश्वर
- प्रवेश क्षमता: 200
- विकलांग उमेदवारांसाठी: 5% आरक्षित जागा
पात्रता:
✅ शैक्षणिक पात्रता:
- १२ वी (PCB या PCM) २०२३ किंवा २०२४ मध्ये किमान ६०% गुणांसह उत्तीर्ण
- SC/ST/Divyang: ५५% गुण आवश्यक
- २०२५ मध्ये १२ वी परीक्षा देणारे विद्यार्थीही पात्र
✅ वयोमर्यादा:
- कोणतीही वयोमर्यादा नाही
परीक्षा स्वरूप:
- प्रकार: कॉम्प्युटर-बेस्ड ऑब्जेक्टिव्ह टाइप टेस्ट
- अभ्यासक्रम:
- ११ वी/१२ वी NCERT/CBSE पाठ्यक्रमावर आधारित
- विषय: बायोलॉजी, फिजिक्स, केमिस्ट्री, मॅथेमॅटिक्स
- गुण: प्रत्येकी ६० गुण (Best of Three नुसार १८० गुणांवर आधारित निवड)
- मेरिट लिस्ट:
- NISER आणि UM-DAE CEBS साठी स्वतंत्र मेरिट लिस्ट
महत्त्वाच्या तारखा:
📅 परीक्षा तारीख: २२ जून २०२५
📍 परीक्षा केंद्रे: १४०, महाराष्ट्रातील काही प्रमुख केंद्रे:
- छ. संभाजीनगर
- सोलापूर
- मुंबई
- नागपूर
- पुणे
- रत्नागिरी
- नांदेड
- कोल्हापूर
- जळगाव
📅 अॅडमिट कार्ड: २ जून २०२५ पासून उपलब्ध
📅 मॉक टेस्ट: १६ मे २०२५ पासून उपलब्ध
📅 ऑनलाइन अर्जाची अंतिम तारीख: ९ मे २०२५ (२३:५९ वाजेपर्यंत)
📅 Correction & Update Window: १०-१४ मे २०२५
अर्ज फी:
- खुला/EWS/इमाव (पुरुष उमेदवार): ₹1400/-
- SC/ST/Divyang/महिला: ₹700/-
शिष्यवृत्ती (Scholarship):
- DISHA प्रोग्रॅम अंतर्गत:
- ₹60,000/- वार्षिक शिष्यवृत्ती
- दरवर्षी ₹20,000/- इंटर्नशिपसाठी
अधिकृत संकेतस्थळे:
🔗 अर्जासाठी: www.nestexam.in
🔗 अभ्यासक्रम: NCERT Official Website
🔗 कोर्स माहिती:
संपर्क माहिती:
📞 NEST हेल्पलाईन:
- ☎️ 022-61306266 (सोम.-शनि.: 10:00-13:00 आणि 14:30-17:00)
📞 टेक्निकल सपोर्ट:
- ☎️ 0674-2494017 (सोम.-शनि.: 10:00-13:00 आणि 14:30-17:00)
📩 ई-मेल: nest-exam@niser.ac.in
🔗 शंका निरसन:
- Priority 1: Grievance Portal (Helpdesk)
विशेष संधी:
🎯 BARC ट्रेनिंग स्कूल इंटरव्यू:
- या प्रोग्रॅममध्ये उत्कृष्ट कामगिरी करणाऱ्या विद्यार्थ्यांना BARC ट्रेनिंग स्कूलच्या ट्रेनी सायंटिफिक ऑफिसर पदासाठी इंटरव्यूसाठी पात्रता मिळते.
अधिक Government नोकरी व तसेच private नोकरी च्या जागा जाणुन घेण्यासाठी वरील लिंक वर click करा.
👇Also Follow Our Instagram Account and Stay Updated 👇
Hub of Opportunity (@hub_of_opportunity.co.in) • Instagram photos and videos
UM-DAE CEBS आणि NISER मध्ये प्रवेश का घ्यावा?
UM-DAE CEBS (University of Mumbai – Department of Atomic Energy Centre for Excellence in Basic Sciences) आणि NISER (National Institute of Science Education and Research) हे भारतातील सर्वोत्कृष्ट संशोधन आणि विज्ञान शिक्षण केंद्रांपैकी एक आहेत. ह्या संस्थांमध्ये प्रवेश घेण्याचे अनेक फायदे आहेत:
1️⃣ उत्कृष्ट शिक्षण आणि संशोधन सुविधा
✅ जागतिक दर्जाचे शिक्षण:
- येथे उच्च दर्जाचे प्राध्यापक आणि वैज्ञानिक शिकवतात, जे स्वतः नामांकित राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय संशोधन संस्थांशी संबंधित असतात.
- तुम्हाला आधुनिक प्रयोगशाळांमध्ये काम करण्याची संधी मिळते.
✅ संशोधन आधारित शिक्षण:
- विद्यार्थ्यांना सुरुवातीपासूनच संशोधन करण्याची संधी दिली जाते.
- विद्यार्थ्यांचा थेट वैज्ञानिक प्रकल्पांमध्ये सहभाग घेतला जातो, जे भविष्यात संशोधक बनण्यास मदत करते.
✅ सुसज्ज प्रयोगशाळा आणि सुविधा:
- अत्याधुनिक प्रयोगशाळा, सुपरकंप्युटिंग सुविधा, आणि संशोधन उपकरणे उपलब्ध आहेत.
2️⃣ सरकारी मान्यता आणि आर्थिक सहाय्य
✅ भारत सरकारची मान्यता आणि पाठबळ:
- ह्या संस्थांना अणुऊर्जा विभाग (Department of Atomic Energy – DAE) द्वारे पाठबळ दिले जाते.
- त्यामुळे येथे राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय संशोधन प्रकल्पांमध्ये सहभागाची संधी असते.
✅ शिष्यवृत्ती आणि आर्थिक मदत:
- विद्यार्थ्यांना वार्षिक ₹60,000 शिष्यवृत्ती आणि दरवर्षी ₹20,000 इंटर्नशिप मदत मिळते.
- त्यामुळे आर्थिक दृष्टिकोनातूनही हा कोर्स अत्यंत फायदेशीर ठरतो.
3️⃣ उज्वल करिअर संधी
✅ संशोधन आणि उच्च शिक्षण:
- येथे पदवी पूर्ण केल्यानंतर विद्यार्थ्यांना IIT, IISc, TIFR, BARC आणि ISRO यांसारख्या नामांकित संशोधन संस्थांमध्ये जाऊन उच्च शिक्षण आणि पीएच.डी. करण्याची संधी मिळते.
- तसेच, विद्यार्थी विदेशातील प्रसिद्ध विद्यापीठांमध्ये पुढील शिक्षणासाठी प्रवेश घेऊ शकतात.
✅ BARC आणि सरकारी नोकरी संधी:
- ह्या संस्थांमधील सर्वोत्तम विद्यार्थी BARC (Bhabha Atomic Research Centre) च्या ट्रेनी सायंटिफिक ऑफिसर पदासाठी थेट पात्र ठरतात.
- त्यामुळे सरकारी संशोधन केंद्रांमध्ये उत्तम करिअर मिळवता येते.
✅ प्रख्यात कंपन्यांमध्ये संधी:
- विद्यार्थ्यांना देशातील आणि परदेशातील टॉप फार्मा, बायोटेक आणि तंत्रज्ञान कंपन्यांमध्ये चांगल्या नोकरीच्या संधी मिळतात.
- उदाहरणार्थ: DRDO, ONGC, HAL, Biocon, Novartis, Sun Pharma इत्यादी.
4️⃣ आंतरराष्ट्रीय संधी आणि प्रकल्प
✅ परदेशातील संशोधन प्रकल्प आणि सहकार्य:
- विद्यार्थ्यांना अमेरिका, जपान, जर्मनी, फ्रान्स आणि इंग्लंड येथील संशोधन संस्थांमध्ये इंटर्नशिप आणि उच्च शिक्षण घेण्याची संधी मिळते.
- अनेक विद्यार्थी पुढे MIT, Harvard, Oxford, Cambridge यांसारख्या विद्यापीठांमध्ये प्रवेश मिळवतात.
✅ संशोधन परिषद आणि स्पर्धा:
- येथे शिकणाऱ्या विद्यार्थ्यांना आंतरराष्ट्रीय विज्ञान परिषदा (Conferences) आणि संशोधन स्पर्धांमध्ये भाग घेण्याची संधी मिळते.
5️⃣ आधुनिक अभ्यासक्रम आणि प्रयोगात्मक शिक्षण
✅ NCERT आणि CBSE आधारित अभ्यासक्रम:
- परीक्षेसाठी ११वी आणि १२वीच्या NCERT आणि CBSE अभ्यासक्रमावर आधारित अभ्यासक्रम आहे, त्यामुळे विद्यार्थ्यांना तयारी करणे सोपे होते.
✅ Project-based learning:
- येथे केवळ पारंपरिक पद्धतीने शिकवले जात नाही, तर प्रोजेक्ट बेस्ड लर्निंग पद्धत वापरली जाते.
- यामुळे विद्यार्थ्यांची स्वतंत्र संशोधन करण्याची क्षमता वाढते.
निष्कर्ष:
जर तुम्हाला विज्ञान क्षेत्रात उच्च शिक्षण घ्यायचे असेल आणि भविष्यात संशोधन, सरकारी नोकरी किंवा आंतरराष्ट्रीय संधी मिळवायच्या असतील, तर UM-DAE CEBS आणि NISER हा तुमच्यासाठी सर्वोत्तम पर्याय आहे!
🛑 कोर्समध्ये प्रवेश घेण्यासाठी तुम्हाला NEST-2025 परीक्षेत उत्तीर्ण होणे आवश्यक आहे.
⏳ ऑनलाइन अर्ज करण्याची अंतिम तारीख: ९ मे २०२५
🔗 अधिक माहिती व अर्ज: www.nestexam.in
UM-DAE CEBS आणि NISER चा इतिहास
भारतामध्ये विज्ञान आणि संशोधन क्षेत्राच्या उच्च शिक्षणाला चालना देण्यासाठी केंद्र सरकारने राष्ट्रीय विज्ञान शिक्षण आणि संशोधन संस्था (NISER) आणि मुंबई विद्यापीठातील अणुऊर्जा विभागाचे उत्कृष्टता केंद्र (UM-DAE CEBS) यांची स्थापना केली. ह्या संस्थांची स्थापना भारतातील उज्वल विद्यार्थ्यांना जागतिक दर्जाचे विज्ञान शिक्षण आणि संशोधन सुविधा पुरवण्यासाठी करण्यात आली आहे.
🔬 NISER चा इतिहास (National Institute of Science Education and Research)
📍स्थापना आणि उद्दिष्टे:
✅ स्थापना वर्ष: २००६
✅ ठिकाण: भुवनेश्वर, ओडिशा
✅ संस्थापक: भारत सरकारचा अणुऊर्जा विभाग (DAE)
NISER ची स्थापना भारतीय वैज्ञानिक संशोधन क्षेत्राला नवीन दिशा देण्यासाठी करण्यात आली. विशेषतः, विद्यार्थ्यांना सैद्धांतिक आणि प्रयोगात्मक विज्ञानामध्ये उत्तम शिक्षण देऊन जागतिक स्तरावरील संशोधक तयार करणे हा उद्देश होता.
🎯 NISER च्या स्थापनेमागील कारणे:
- IIT आणि IISc सारखी वैज्ञानिक संस्था अस्तित्वात असल्या तरीही भारतामध्ये फक्त संशोधनावर भर देणाऱ्या संस्था कमी होत्या.
- शुद्ध विज्ञान (Basic Sciences) मध्ये करिअर करणाऱ्या विद्यार्थ्यांसाठी स्वतंत्र दर्जेदार संस्था आवश्यक होती.
- BARC, ISRO, DRDO यांसारख्या सरकारी संशोधन संस्थांसाठी उच्च प्रशिक्षित वैज्ञानिकांची गरज होती.
- विद्यार्थ्यांना जागतिक दर्जाचे शिक्षण, उत्कृष्ट प्रयोगशाळा आणि आंतरराष्ट्रीय संशोधन प्रकल्पात काम करण्याची संधी मिळावी म्हणून NISER ची निर्मिती करण्यात आली.
🏛️ UM-DAE CEBS चा इतिहास (University of Mumbai – Department of Atomic Energy Centre for Excellence in Basic Sciences)
📍स्थापना आणि उद्दिष्टे:
✅ स्थापना वर्ष: २००७
✅ ठिकाण: मुंबई विद्यापीठ, मुंबई, महाराष्ट्र
✅ संस्थापक: भारत सरकारचा अणुऊर्जा विभाग (DAE) आणि मुंबई विद्यापीठ (MU) यांच्या संयुक्त विद्यमाने
UM-DAE CEBS ची स्थापना भारतीय विद्यार्थ्यांना विज्ञान आणि तंत्रज्ञानाच्या मूलभूत शाखांमध्ये (Basic Sciences) विशेष प्रगती करण्यासाठी करण्यात आली. ही संस्था विशेषतः भौतिकशास्त्र, रसायनशास्त्र, गणित आणि जीवशास्त्र या विषयांमध्ये संशोधन आणि शिक्षण देण्यासाठी प्रसिद्ध आहे.
🎯 UM-DAE CEBS स्थापनेमागील कारणे:
- मुंबई विद्यापीठाच्या तत्त्वज्ञानाचा आधार घेत, विज्ञानाच्या मूलभूत शाखांमध्ये (Physics, Chemistry, Biology, Mathematics) उच्च शिक्षण देणे.
- BARC (Bhabha Atomic Research Centre), TIFR (Tata Institute of Fundamental Research) यांसारख्या संस्थांशी थेट संपर्क असलेली संशोधन संस्था निर्माण करणे.
- भारताच्या अणुऊर्जा संशोधन क्षेत्राला प्रशिक्षित वैज्ञानिक आणि संशोधक उपलब्ध करून देणे.
- विद्यार्थ्यांना जागतिक दर्जाचे प्रयोगशाळेतील शिक्षण आणि प्रत्यक्ष प्रकल्पांवर काम करण्याची संधी उपलब्ध करून देणे.
🌟 NISER आणि UM-DAE CEBS च्या प्रमुख वैशिष्ट्ये आणि महत्त्व
1️⃣ उत्कृष्ट संशोधन आणि शिक्षण सुविधा
- दोन्ही संस्थांमध्ये अत्याधुनिक प्रयोगशाळा आहेत.
- विद्यार्थ्यांना सुरुवातीपासूनच संशोधन प्रकल्पांमध्ये सहभागी होता येते.
- IBM, ISRO, NASA, CERN यांसारख्या संस्थांबरोबर सहयोग करून संशोधन करण्याची संधी मिळते.
2️⃣ अणुऊर्जा विभागाचे पाठबळ आणि सरकारी मान्यता
- दोन्ही संस्थांना भारत सरकारच्या अणुऊर्जा विभागाने (DAE) मंजुरी दिली आहे.
- विद्यार्थ्यांना DISHA शिष्यवृत्ती (₹60,000 वार्षिक + ₹20,000 इंटर्नशिपसाठी) मिळते.
- बारक (BARC), इस्रो (ISRO), डीआरडीओ (DRDO) यांसारख्या संशोधन संस्थांमध्ये थेट प्लेसमेंट संधी उपलब्ध आहे.
3️⃣ आंतरराष्ट्रीय संधी आणि उच्च शिक्षणासाठी उत्तम पायाभरणी
- दोन्ही संस्थांतील विद्यार्थी MIT, Harvard, Cambridge, Oxford यांसारख्या परदेशी विद्यापीठांमध्ये उच्च शिक्षण घेऊ शकतात.
- विद्यार्थ्यांना NISER आणि UM-DAE CEBS मध्ये संशोधन करताना परदेशातील वैज्ञानिक परिषदांमध्ये भाग घेण्याची संधी मिळते.
4️⃣ BARC ट्रेनिंग स्कूल आणि वैज्ञानिक कारकीर्द
- NISER आणि UM-DAE CEBS मधील सर्वोत्तम विद्यार्थी BARC ट्रेनिंग स्कूलच्या वैज्ञानिक अधिकारी पदासाठी थेट पात्र ठरतात.
- यामुळे सरकारी संशोधन संस्थांमध्ये नोकरी मिळवण्याची सुवर्णसंधी मिळते.
💡 निष्कर्ष:
🔹 NISER आणि UM-DAE CEBS या दोन्ही संस्था भारतातील विज्ञान आणि संशोधन क्षेत्राच्या विकासासाठी स्थापन केल्या गेल्या आहेत.
🔹 भारत सरकारच्या अणुऊर्जा विभागाच्या पाठबळामुळे ह्या संस्थांमध्ये प्रवेश घेणाऱ्या विद्यार्थ्यांना सरकारी शिष्यवृत्ती, उत्तम संशोधन सुविधा आणि BARC/ISRO सारख्या संस्थांमध्ये करिअरची संधी मिळते.
🔹 जर तुम्हाला विज्ञान आणि संशोधन क्षेत्रात करिअर करायचे असेल, तर NISER आणि UM-DAE CEBS हा तुमच्यासाठी सर्वोत्तम पर्याय आहे!
📢 NEST-2025 साठी अर्ज करण्यासाठी अंतिम तारीख: ९ मे २०२५
📍 अधिक माहिती व अर्जासाठी: www.nestexam.in
UM-DAE CEBS आणि NISER चा भारताच्या विकासासाठी महत्त्व
भारताच्या वैज्ञानिक आणि तंत्रज्ञानविषयक प्रगतीसाठी UM-DAE CEBS (University of Mumbai – Department of Atomic Energy Centre for Excellence in Basic Sciences) आणि NISER (National Institute of Science Education and Research) ह्या संस्था खूप महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावतात. ह्या संस्थांचा उद्देश म्हणजे भारतातील सर्वोत्कृष्ट तरुणांना विज्ञान आणि संशोधन क्षेत्रात प्रशिक्षित करून राष्ट्रीय प्रगतीस हातभार लावणे.
🔬 1️⃣ भारतातील मूलभूत विज्ञान आणि संशोधन यांना चालना देणे
UM-DAE CEBS आणि NISER ह्या संस्था भारतात मूलभूत विज्ञान (Basic Sciences) मजबूत करण्यासाठी स्थापन केल्या गेल्या. विज्ञान हे कोणत्याही देशाच्या प्रगतीचे मुख्य आधारस्तंभ असते, आणि भारतात वैज्ञानिक संशोधनावर अधिक भर दिला जात आहे.
✅ मूलभूत विज्ञान म्हणजे काय?
- गणित, भौतिकशास्त्र, रसायनशास्त्र, जीवशास्त्र यासारख्या विषयांचे सखोल अध्ययन करून नवनवीन शोध लावणे.
- वैज्ञानिक संशोधन हे नवनवीन तंत्रज्ञान, औषधनिर्मिती, अंतराळ संशोधन, पर्यावरण संरक्षण इत्यादी क्षेत्रांसाठी उपयोगी ठरते.
✅ हे संशोधन भारतासाठी कसे महत्त्वाचे आहे?
- नवीन औषधे, लसी आणि बायोटेक्नॉलॉजीमध्ये (Biotechnology) संशोधन करणे.
- ऊर्जा उत्पादन आणि सौर, वायू आणि अणुऊर्जा (Nuclear Energy) क्षेत्रात नवीन तंत्रज्ञान विकसित करणे.
- अंतराळ विज्ञान आणि उपग्रह तंत्रज्ञान (Space Research) मध्ये भारताला आत्मनिर्भर बनवणे.
🏛 2️⃣ राष्ट्रीय सुरक्षा आणि अणुऊर्जा संशोधनात योगदान
भारताची सुरक्षा ही देशाच्या वैज्ञानिक प्रगतीवर अवलंबून आहे. अणुऊर्जा संशोधन आणि संरक्षण तंत्रज्ञान विकसित करण्यासाठी प्रशिक्षित वैज्ञानिकांची गरज असते.
✅ UM-DAE CEBS आणि NISER या संस्था अणुऊर्जा संशोधनात कशा मदत करतात?
- ह्या संस्थांमधील विद्यार्थी पुढे BARC (Bhabha Atomic Research Centre), DRDO (Defence Research and Development Organisation), ISRO (Indian Space Research Organisation) यांसारख्या संस्थांमध्ये काम करतात.
- अणुऊर्जा संशोधन, संरक्षण तंत्रज्ञान, सायबर सुरक्षा यामध्ये मोठे योगदान देतात.
- देशातील अणुऊर्जा प्रकल्प आणि संरक्षण क्षेत्रात संशोधन करून भारताला वैज्ञानिक दृष्टिकोनातून बलवान बनवतात.
🌿 3️⃣ पर्यावरण आणि शाश्वत ऊर्जेवर संशोधन
भारतासमोर मोठी आव्हाने म्हणजे हवामान बदल (Climate Change), प्रदूषण आणि ऊर्जा स्रोतांची कमतरता. या समस्यांवर उपाय शोधण्यासाठी वैज्ञानिक संशोधनाची गरज आहे.
✅ UM-DAE CEBS आणि NISER विद्यार्थ्यांचे योगदान:
- नवीकरणीय ऊर्जा (Renewable Energy): सौरऊर्जा, पवनऊर्जा आणि जैवइंधन (Biofuels) यावर संशोधन करणे.
- पर्यावरण संरक्षण: प्रदूषण नियंत्रणासाठी नवीन तंत्रज्ञान विकसित करणे.
- जलसंवर्धन: भारतातील पाणीटंचाई दूर करण्यासाठी नवीन संशोधन.
🚀 4️⃣ अंतराळ संशोधन आणि तंत्रज्ञान विकास
भारताचे ISRO (Indian Space Research Organisation) हे जागतिक स्तरावरील महत्त्वाचे अंतराळ संशोधन केंद्र आहे. ISRO ने गेल्या काही दशकांत भारताला जागतिक स्तरावर प्रगत अंतराळ तंत्रज्ञान प्रदान केले आहे.
✅ NISER आणि UM-DAE CEBS यांचे योगदान:
- ISRO, NASA आणि अन्य आंतरराष्ट्रीय संस्थांमध्ये संशोधन करणाऱ्या विद्यार्थ्यांची निर्मिती करणे.
- नवीन उपग्रह तंत्रज्ञान, चांद्रयान आणि मंगळयान यांसारख्या प्रकल्पांसाठी वैज्ञानिक प्रशिक्षण देणे.
- भविष्यातील मंगळ आणि चंद्रावरील वसाहतींसाठी (Space Colonization) संशोधन करणे.
🏥 5️⃣ औषधनिर्मिती आणि जैवतंत्रज्ञान संशोधन
भारत हा औषधनिर्मिती क्षेत्रात (Pharmaceutical Industry) एक आघाडीचा देश आहे. नवीन औषधे, लसी (Vaccines), आणि उपचारपद्धती शोधण्यासाठी वैज्ञानिक संशोधन महत्त्वाचे आहे.
✅ UM-DAE CEBS आणि NISER च्या विद्यार्थ्यांचे योगदान:
- कर्करोग (Cancer), एड्स (AIDS), मधुमेह (Diabetes) यांसारख्या रोगांवरील नवनवीन उपचार शोधणे.
- कोरोना सारख्या महामारीसाठी लसी आणि औषधे विकसित करणे.
- कृत्रिम अवयव (Artificial Organs) आणि बायोटेक्नॉलॉजीमध्ये संशोधन करणे.
📈 6️⃣ भारताला वैज्ञानिक महासत्ता बनवण्याच्या दिशेने वाटचाल
भारताला वैज्ञानिक महासत्ता (Scientific Superpower) बनवायचे असेल, तर त्यासाठी प्रगत विज्ञान आणि संशोधन क्षेत्र मजबूत करणे गरजेचे आहे.
✅ UM-DAE CEBS आणि NISER या संस्थांमधून पुढे जाणारे विद्यार्थी:
- भारतातील उच्चस्तरीय वैज्ञानिक संशोधनाला चालना देतात.
- नवनवीन तंत्रज्ञानाच्या शोधामुळे भारताला आर्थिक आणि औद्योगिक दृष्टिकोनातून बलवान बनवतात.
- भविष्यातील नवीन शास्त्रज्ञ, नोबेल पुरस्कार विजेते, आणि संशोधन क्षेत्रातील मोठी नावे घडवतात.
💡 निष्कर्ष:
✅ UM-DAE CEBS आणि NISER ह्या संस्था भारतातील विज्ञान, संशोधन आणि तंत्रज्ञानाला चालना देणाऱ्या प्रमुख संस्था आहेत.
✅ या संस्थांमध्ये शिकलेले विद्यार्थी देशाच्या संरक्षण, पर्यावरण, औषधनिर्मिती, अणुऊर्जा आणि अंतराळ संशोधन क्षेत्रात मोठे योगदान देतात.
✅ भारताच्या प्रगतीसाठी आणि वैज्ञानिक महासत्ता बनवण्यासाठी ह्या संस्था महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावतात.
📢 जर तुम्हाला विज्ञान आणि संशोधन क्षेत्रात देशासाठी योगदान द्यायचे असेल, तर NISER आणि UM-DAE CEBS हा सर्वोत्तम पर्याय आहे!
🔗 अधिक माहिती व अर्जासाठी: www.nestexam.in
UM-DAE CEBS आणि NISER ची सद्यस्थिती (Present Status)
🔬 UM-DAE CEBS आणि NISER: भारतातील विज्ञान शिक्षण व संशोधनातील आघाडीच्या संस्था
University of Mumbai – Department of Atomic Energy Centre for Excellence in Basic Sciences (UM-DAE CEBS) आणि National Institute of Science Education and Research (NISER) या दोन्ही संस्था भारतातील सर्वोत्तम वैज्ञानिक संस्था म्हणून ओळखल्या जातात. ह्या संस्था मूलभूत विज्ञान क्षेत्रात संशोधन आणि शिक्षणासाठी अत्याधुनिक सुविधा, नामांकित प्राध्यापक, आणि विविध शिष्यवृत्ती योजना देतात.
🏛 1️⃣ UM-DAE CEBS ची सद्यस्थिती
📍 ठिकाण:
UM-DAE CEBS हे मुंबई विद्यापीठाच्या विद्यापीठ परिसरात (Kalina Campus, Mumbai) स्थित आहे.
🎓 शैक्षणिक अभ्यासक्रम:
UM-DAE CEBS मध्ये सध्या पाच वर्षांचा इंटिग्रेटेड M.Sc. प्रोग्रॅम (2025-30 बॅचसाठी प्रवेश चालू) आहे. हा अभ्यासक्रम खालील विषयांवर केंद्रित आहे:
- भौतिकशास्त्र (Physics)
- रसायनशास्त्र (Chemistry)
- गणित (Mathematics)
- जीवशास्त्र (Biology)
🔬 संशोधन आणि प्रयोगशाळा सुविधा:
UM-DAE CEBS चे संशोधन BARC (Bhabha Atomic Research Centre), TIFR (Tata Institute of Fundamental Research), आणि IIT-Bombay सारख्या नामांकित वैज्ञानिक संस्थांशी संलग्न आहे. संस्थेच्या विद्यार्थ्यांना अत्याधुनिक प्रयोगशाळांमध्ये संशोधन करण्याची संधी मिळते.
💰 शिष्यवृत्ती आणि अर्थसहाय्य:
- विद्यार्थ्यांना DISHA शिष्यवृत्ती अंतर्गत दरवर्षी ₹60,000/- अनुदान दिले जाते.
- इंटर्नशिपसाठी दरवर्षी ₹20,000/- दिले जाते.
- निवडक विद्यार्थी BARC, ISRO, आणि IIT सारख्या संस्थांमध्ये संशोधनासाठी पाठवले जातात.
📊 भविष्यातील संधी:
- BARC, ISRO, DRDO, IIT, आणि IISC सारख्या नामांकित संस्थांमध्ये संशोधन संधी.
- M.Sc. पूर्ण केल्यानंतर थेट वैज्ञानिक पदांसाठी मुलाखतीला पात्रता.
- विद्यार्थ्यांना विदेशात उच्च शिक्षणासाठी संधी (USA, UK, Germany, Japan).
🏛 2️⃣ NISER Bhubaneswar ची सद्यस्थिती
📍 ठिकाण:
NISER ही संस्था भुवनेश्वर, ओडिशा येथे स्थित आहे आणि भारत सरकारच्या Department of Atomic Energy (DAE) अंतर्गत कार्यरत आहे.
🎓 शैक्षणिक अभ्यासक्रम:
- NISER सध्या इंटिग्रेटेड M.Sc. (5 वर्षांचा अभ्यासक्रम) व Ph.D. प्रोग्रॅम चालवते.
- विद्यार्थ्यांना खालील विषयांमध्ये उच्च शिक्षण घेण्याची संधी मिळते:
- भौतिकशास्त्र (Physics)
- रसायनशास्त्र (Chemistry)
- जीवशास्त्र (Biology)
- गणित (Mathematics)
- पृथ्वी व पर्यावरणशास्त्र (Earth and Environmental Sciences)
🔬 संशोधन आणि प्रयोगशाळा सुविधा:
- NISER मध्ये जगातील अत्याधुनिक प्रयोगशाळा उपलब्ध आहेत.
- विद्यार्थ्यांना BARC, IIT, ISRO, आणि NASA मध्ये संशोधन करण्याची संधी मिळते.
- गणित, भौतिकशास्त्र, आणि जीवशास्त्राच्या आंतरराष्ट्रीय स्तरावरील संशोधन प्रकल्पांमध्ये सहभाग.
💰 शिष्यवृत्ती आणि अर्थसहाय्य: NEST
- विद्यार्थ्यांना ₹60,000/- वार्षिक शिष्यवृत्ती मिळते.
- उत्कृष्ट विद्यार्थ्यांना विदेशी विद्यापीठांमध्ये संशोधनासाठी स्कॉलरशिप दिली जाते.
- NISER मधील विद्यार्थ्यांना पुढे DRDO, ISRO, BARC, आणि NASA मध्ये नोकरीच्या संधी मिळतात.
📊 भविष्यातील संधी: NEST
- BARC ट्रेनिंग स्कूलच्या ट्रेनी सायंटिफिक ऑफिसर (TSO) पदासाठी थेट प्रवेश.
- DRDO, ISRO, आणि IIT मध्ये थेट संशोधन अधिकारी पदांसाठी संधी.
- Ph.D. आणि पोस्ट-डॉक्टोरल रिसर्चसाठी जागतिक स्तरावर मोठी मागणी.
📈 3️⃣ UM-DAE CEBS आणि NISER च्या नवीन संशोधन प्रकल्पांची सद्यस्थिती
🔬 अणुऊर्जा आणि पर्यावरणीय विज्ञान: NEST
- NISER आणि UM-DAE CEBS मध्ये नवीन परमाणु संशोधन प्रकल्प (Nuclear Research) सुरू आहे.
- भारताच्या अणुऊर्जा प्रकल्पांसाठी महत्त्वपूर्ण संशोधन येथे होत आहे.
- नवीन ग्लोबल वॉर्मिंग आणि पर्यावरणशास्त्र संशोधन प्रकल्प सुरू.
🛰️ अंतराळ विज्ञान आणि उपग्रह संशोधन: NEST
- विद्यार्थ्यांनी ISRO च्या आदित्य L1, चांद्रयान-3, आणि गगनयान मिशनमध्ये संशोधन केले आहे.
- भविष्यातील मंगळ आणि चंद्र मोहिमांसाठी (Mars & Moon Missions) नवीन वैज्ञानिक संशोधन सुरू आहे.
💊 औषधनिर्मिती आणि बायोटेक्नॉलॉजी: NEST
- नवीन औषधे आणि जैवतंत्रज्ञान संशोधन सुरू.
- कर्करोगावरील उपचार शोधण्यासाठी UM-DAE CEBS मधील संशोधक कार्यरत.
📌 4️⃣ भविष्यातील योजना आणि उद्दिष्टे NEST
✅ UM-DAE CEBS आणि NISER येत्या ५ वर्षांत खालील संशोधन प्रकल्पांवर काम करत आहेत:
- नवीन Quantum Computing आणि Artificial Intelligence संशोधन केंद्र.
- परमाणु ऊर्जा संशोधनामध्ये नवीन प्रकल्प.
- ISRO आणि NASA बरोबर संयुक्त संशोधन.
- Hydrogen Fuel आणि Electric Vehicles साठी नवे तंत्रज्ञान विकसित करणे.
💡 निष्कर्ष: NEST
✅ UM-DAE CEBS आणि NISER या संस्था भारताच्या वैज्ञानिक संशोधनात महत्त्वाची भूमिका बजावत आहेत.
✅ विद्यार्थ्यांना जागतिक दर्जाचे शिक्षण, संशोधन संधी, आणि सरकारी-खाजगी क्षेत्रातील उत्तम करिअर संधी उपलब्ध आहेत.
✅ ही दोन्ही संस्थेची सद्यस्थिती अत्याधुनिक प्रयोगशाळा, नामांकित संशोधक, आणि आंतरराष्ट्रीय संशोधन प्रकल्पांमुळे खूप मजबूत आहे.
✅ भारतीय वैज्ञानिक महासत्ता होण्याच्या दिशेने ही दोन्ही संस्था महत्त्वाचे योगदान देत आहेत.
🔗 अधिक माहितीसाठी:
🌐 www.nestexam.in
🌐 www.niser.ac.in
🌐 www.cbs.ac.in